Lasten
Beheer overige gebouwen en gronden
In 2019 is de gemeentewerf verkocht. De boekwaarde van de gemeentewerf van € 210.000 is ten laste van het investeringsbudget Grotenoord-Veerweg gebracht. De boekhoudkundige verwerking hiervan loopt via dit taakveld en staat zowel bij de uitgaven als de inkomsten geboekt (per saldo neutraal). Van het werkkrediet Noordoevers van € 200.000 is per saldo € 55.000 nog niet uitgegeven. Ook hier zien we lagere kapitaallasten door verlaging van de rekenrente. En tot slot zijn er in 2019 minder uren gemaakt dan begroot, waardoor de toegerekende loonkosten op dit taakveld € 101.000 lager uitvallen.
Fysieke bedrijfsinfrastructuur
Het saldo wordt veroorzaakt door verschillen tussen geraamde en werkelijke uitgaven en inkomsten binnen het project Ambachtsezoom. Bij de behandeling van de grex Bedrijvenpark Ambachtsezoom worden de verschillen verder gedetailleerd toegelicht.
Verwerving De Baak 12A
In de grex werd ervan uitgegaan dat de grondruil kosten neutraal (op hetzelfde moment) zou worden verwerkt. In de praktijk is in 2019 gebleken dat de verwerving van de gronden eerder diende plaats te vinden dan de verkoop. De uitgaven van ca. € 2.250.000 zijn nu in 2019 gedaan. Van de inkomsten is een bedrag van ca € 1.145.000 vooruit ontvangen. De rest van de inkomsten volgt op een later moment. In de grex verloopt deze transactie dus nog steeds (bijna, door rentelasten) kostenneutraal.
Verwerving De Baak 4
In de grex werd geen rekening gehouden met deze verwerving van ca. € 250.000. Dit betreft een overschrijding van de ramingen. Daar staat tegenover dat er veel kosten, risico's en onzekerheid met deze verwerving zijn weggenomen.
Voorbelasten
Op deze post is een overschrijding van ca. € 625.000,- op de raming. Voor het grootste deel wordt deze overschrijding veroorzaakt door veel extra werkzaamheden en forse vertraging in de uitvoering van de werkzaamheden door de uitspraak van de Rechtbank (vernietiging van de Watervergunning van het Waterschap) en voor een deel betreft het verschuiving van de kosten.
Overig
Tegenover deze overschrijdingen staan ook enkele onderschrijdingen van in totaal ca. € 420.000. Lagere rentekosten veroorzaken een groot deel hiervan (ca. €170.000). Verder zijn het vooral verschuivingen van kosten in de tijd.
Milieubeheer
Een deel van de planvorming en acties uit het actieplan Duurzaamheid zijn later gestart en lopen door in 2020. Bij het besluit op de jaarrekening wordt voorgesteld het resterend bedrag van € 7.500 beschikbaar te stellen en te besteden in 2020. De ondersteuning van de projectorganisatie Aardgasvrij is per 1 januari 2019 overgegaan naar Bureau Drechtsteden. Voor de kosten van deze projectorganisatie is voor het jaar 2019 voor een bedrag van € 55.000 aan bijdragen van derden ontvangen. Dit bedrag is overgemaakt aan Bureau Drechtsteden en staat daarom zowel bij de uitgaven als de inkomsten geboekt (per saldo neutraal). In 2019 zijn kosten gemaakt voor de doorontwikkeling van een digitaal energieloket voor € 27.000. Voor deze uitgaven is een subsidie ontvangen van € 27.000 van de provincie Zuid-Holland (zie ook de toelichting onder de baten). Per saldo neutraal.
Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen)
Elk jaar wordt de grondexploitatie integraal herzien en vervolgens vastgesteld. De grondexploitatie 2019 is niet door de gemeenteraad vastgesteld maar de cijfers zijn wel opgenomen op de balans per 31-12-2018. Deze grondexploitatie dient daarom als uitgangspunt voor de verantwoording. In deze toelichting worden de werkelijke uitgaven en inkomsten afgezet tegen de ramingen zoals opgenomen in de grondexploitatie.
Tabel Realisatie 2019
|
|
Boekwaarde
1-1-2019
|
Begroting
2019
|
Werkelijk in 2019
|
Verschil
|
Boekwaarde
31-12-2019
|
|
UITGAVEN
|
|
|
|
|
|
|
Plankosten en VTU
|
56.284.194
|
1.762.907
|
1.853.207
|
-90.300
|
58.137.401
|
|
Verwervingen
|
92.357.806
|
509.741
|
109.837
|
399.904
|
92.467.643
|
|
Sloop
|
3.549.407
|
85.401
|
51.244
|
34.157
|
3.600.651
|
|
Milieukosten
|
5.818.492
|
172.508
|
636.429
|
-463.921
|
6.454.222
|
|
Bouwrijp maken
|
24.330.371
|
2.845.487
|
3.552.670
|
-707.184
|
27.883.041
|
|
Woonrijp maken
|
25.646.087
|
2.174.393
|
2.735.352
|
-560.959
|
28.381.438
|
|
Groen/water
|
3.766.108
|
435.202
|
350.564
|
84.638
|
4.116.672
|
|
Openbare verlichting en brandkranen
|
2.027.907
|
150.738
|
550
|
150.188
|
2.028.457
|
|
Hoofdplanstructuur
|
27.802.349
|
0
|
0
|
0
|
27.802.349
|
|
Excessieve bovenwijks
|
11.709.601
|
0
|
0
|
0
|
11.709.601
|
|
Tijdelijk beheer en onderhoud
|
349.462
|
177.187
|
166.994
|
10.193
|
516.456
|
|
Infocentrum
|
670.734
|
0
|
0
|
0
|
670.734
|
|
Stortingen in reserve bovenwijks
|
1.965.354
|
0
|
0
|
0
|
1.965.354
|
|
Stortingen in reserve kunst
|
719.679
|
0
|
0
|
0
|
719.679
|
|
Niet verrekenbare BTW
|
1.113.316
|
0
|
0
|
0
|
1.113.316
|
|
Verkoopkosten
|
335.390
|
0
|
10.054
|
-10.054
|
345.443
|
|
Regionalisering
|
126.986
|
0
|
0
|
0
|
126.986
|
|
Overige goederen en diensten
|
1.984.153
|
250.000
|
9.301
|
240.699
|
1.993.453
|
|
Financieringslasten
|
48.401.324
|
722.550
|
554.703
|
167.847
|
48.956.026
|
|
Totaal UITGAVEN
|
308.958.719
|
9.286.114
|
10.030.904
|
-744.790
|
318.989.623
|
|
|
|
|
|
|
|
|
INKOMSTEN
|
|
|
|
|
|
|
Woningbouw
|
185.550.471
|
9.444.699
|
2.959.583
|
6.485.116
|
188.510.054
|
|
Winkels/Horeca
|
8.371.815
|
0
|
0
|
0
|
8.371.815
|
|
Bijzondere bebouwing
|
636.662
|
0
|
0
|
0
|
636.662
|
|
Bijdrage VINEX
|
6.550.478
|
0
|
0
|
0
|
6.550.478
|
|
Overige subsidies en bijdragen
|
21.177.760
|
11.738.227
|
891.564
|
10.846.663
|
22.069.324
|
|
Overige opbrengsten
|
4.564.365
|
114.887
|
129.660
|
-14.773
|
4.694.025
|
|
Bijdrage marktpartijen
|
10.177.963
|
20.624
|
2.700
|
17.924
|
10.180.663
|
|
Renteopbrengsten
|
1.259.121
|
0
|
0
|
0
|
1.259.121
|
|
Totaal INKOMSTEN
|
238.288.634
|
21.318.438
|
3.983.508
|
17.334.930
|
242.272.142
|
| |
|
|
|
|
|
|
Saldo nominaal
|
70.670.084
|
-12.032.324
|
5.044.370
|
-18.079.721
|
76.717.481
|
Boekwaarde
Per 1 januari 2019 had de grondexploitatie De Volgerlanden een boekwaarde van € 70.670.084,-.
Voor 2019 stond er € 9,3 miljoen aan uitgaven en € 21,3 miljoen aan inkomsten geraamd. In werkelijkheid is er in 2019 € 10,0 miljoen aan uitgaven en € 4,0 miljoen aan inkomsten gerealiseerd. De boekwaarde neemt hierdoor met € 6,0 miljoen toe tot € 76.717.481,-.
Planontwikkelingskosten en VTU (voorbereiding, toezicht en uitvoering)
De gerealiseerde plankosten zijn € 90.300,- hoger uitgevallen dan geraamd. Deze overschrijding wordt voor een groot deel veroorzaakt doordat er nog openstaande facturen uit 2018 in 2019 geboekt zijn. Verder zitten er binnen de plankosten nog diverse verschillen tussen de raming en realisatie, maar vallen deze verschillen tegen elkaar weg. Zo zijn de personeelskosten hoger uitgevallen omdat er extra capaciteit van de technisch tekenaar benodigd was. Ook de kosten voor stedenbouw zijn hoger uitgevalleen dan geraamd. Bij de uitwerking van het stedenbouwkundige plan van De Erfjes is het, door de ligging van het dorp en de doorkruising door het Perenlaantje, een uitdaging gebleken om een passende verkaveling en goede wijkontsluiting te maken. Ook dit heeft veel extra teken- en rekenwerk gekost. Verder zijn de kosten voor bestekken hoger uitgevallen dan geraamd, al betreft dit meer een verschuiving van kosten.
Daar staat tegenover dat de kosten voor landmeetkundige diensten lager uitgevallen zijn en dat verschillende reeds gegeven opdrachten nog niet (volledig) in rekening zijn gebracht.
Grondverwerving
Alle gronden zijn reeds verworven. Onderdeel van de laatste verwerving was een vergoeding van belastingschade (als onderdeel van de schadeloosstelling), welke als kostenpost voor 2019 was opgenomen. De eventuele belastingschade wordt echter pas bij de komende belastingaangifte inzichtelijk. Zodra het bedrag bekend is, zal deze worden vergoed.
Sloopkosten
De kosten voor de sloop van de kassen op de in 2018 verworven gronden, zijn lager uitgevallen dan geraamd.
Milieukosten
De gerealiseerde milieukosten zijn hoger uitgevallen dan geraamd. Voor het grootste deel wordt de overschrijding veroorzaakt door de afvoer van met PFOA-vervuilde grond. Vanwege de afwezigheid van een landelijk normenkader moest deze grond tijdelijk in een depot binnen het plangebied worden opgeslagen en was het onbekend óf en tegen welke prijs de grond het plangebied uiteindelijk zou mogen verlaten. De uiteindelijke afvoerkosten zijn hoger uitgevallen dan geraamd.
De in 2018 verworven gronden waren voor een deel met asbest verontreinigd. De kosten voor de saneringswerkzaamheden zijn hoger uitgevallen dan geraamd. Daarnaast hebben er meer (aanvullende) onderzoeken plaatsgevonden, zowel als gevolg van PFAS- als de stikstofproblematiek.
Bouwrijp maken
De overschrijding van de geraamde kosten wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de kosten voor het bouwrijp maken van De Laantjes hoger zijn uitgevallen. Het uitgangspunt was om het leggen van de ondergrondse infrastructuur (riolering, kabels en leidingen) zoveel mogelijk gecombineerd uit te voeren. Bij de uitvoering is gebleken dat dit niet mogelijk was, waardoor de civieltechnische aannemer de huisaansluitingen van de riolering in een aparte werkgang moest maken.
Verder worden er ten behoeve van het bouwverkeer bouwstraten aangelegd. Er worden verschillende projecten tegelijk gebouwd, waardoor er veel bouwverkeer verwacht wordt. Voor een goede wijkontsluiting is er een extra ontsluitingsweg aangelegd.
Een deel van de kosten voor het voorbelasten van De Straatjes is eerder gemaakt dan geraamd.
Woonrijp maken
De kosten voor woonrijp maken zijn hoger uitgevallen dan geraamd. Voor een groot deel komt dit door het eerder uitvoeren van werkzaamheden. In 2019 is de reconstructie van de Jacobuslaan uitgevoerd, net als de aansluitingen van de Bongerd op de Krommeweg en de Elzengaarde op de Sophialaan. De kosten voor deze werkzaamheden werden pas in 2020 verwacht. Voor het bouw- en woonrijp maken van De Laantjes is een gecombineerde opdracht verstrekt. Een deel van de woonrijpmaakkosten is daardoor eerder gemaakt.
Groenvoorziening
De aanleg van het groen en de speeltuinen in project Waterhof, en het groen aan de westzijde van project Stekelbaars zijn in 2019 afgerond. Deze kosten werden voor een deel pas in 2020 verwacht. Ook de aanleg van het speelterrein aan de Sophialaan-West, is grotendeels in 2019 uitgevoerd terwijl de kosten in 2020 geraamd stonden. Daar staat tegenover dat de groenaanleg van de Dorpsweide pas vanaf 2020 zal plaatsvinden. Ook de reeds verstrekte opdrachten voor het groenaanleg in Onder de Linden en Watervogels zijn nog niet volledig uitgevoerd.
Openbare verlichting en brandkranen
De geraamde kosten voor de aanleg van openbare verlichting en brandkranen zijn doorgeschoven naar 2020 en verder.
Tijdelijk beheer en onderhoud
De kosten voor beheer en onderhoud zijn in 2019 lager uitgevallen dan geraamd.
Verkoopkosten
Verkoopkosten worden geraamd onder 'Plankosten en VTU'. Een deel van de gemaakte verkoopkosten is in 2019 echter op verkoopkosten geboekt.
Overige goederen en diensten
In 2019 werd de eerste bijdrage aan de tijdelijke warmtevoorziening van het warmtenet verwacht. Deze bijdrage is nog niet gedaan maar doorgeschoven naar 2020.
Financieringslasten
Als gevolg van een afwijkend kasstroomverloop is de rente lager uitgevallen dan geraamd.
Grondverkopen woningbouw
De in 2019 gerealiseerde opbrengsten uit woningbouw zijn lager dan geraamd. Het overgrote deel van de inkomsten zou pas na 1 december gerealiseerd worden, wanneer de gronden in De Laantjes fase 1 bouwrijp zouden zijn. Door de stikstofproblematiek heeft de vergunningverlening echter vertraging opgelopen, waardoor de meeste omgevingsvergunningen niet tijdig vergund konden worden om nog in 2019 onherroepelijk te zijn. Dit laatste is voor veel projectontwikkelaars een voorwaarde om de gronden van de gemeente af te nemen. Daarnaast is het ook nier gelukt de gronden tijdig bouwrijp te krijgen. Alle opbrengsten zullen nu in het eerste (of uiterlijk het tweede) kwartaal van 2020 gerealiseerd worden. Daarnaast moeten er nog twee kavels op het Eiland overgedragen worden.
Overige subsidies en bijdragen
Net als de opbrengsten uit woningbouw zijn de exploitatiebijdragen van de woningen van De Laantjes fase 1 en twee kavels op het Eiland doorgeschoven naar 2020.
Overige opbrengsten
Dit betreffen onder andere de verkoop van reststroken en legesinkomsten voor de aanleg van nutsvoorzieningen. De legesinkomsten worden niet geraamd.
Bijdrage marktpartijen
Dit betreft de bijdrage in de kosten voor marketing en communicatie door projectontwikkelaars. Een groot deel van de bijdragen die in 2019 ontvangen zijn, zijn onder grondopbrengsten woningbouw geboekt.
Baten
Beheer overige gebouwen en gronden
In 2019 is de gemeentewerf verkocht. De boekwaarde van de gemeentewerf van € 210.000 is ten laste van het investeringsbudget Grotenoord-Veerweg gebracht. De boekhoudkundige verwerking hiervan loopt via dit taakveld en staat zowel bij de uitgaven als de inkomsten geboekt (per saldo neutraal). Binnen het werkkrediet Noordoevers zijn de huurinkomsten € 33.000 hoger dan verwacht omdat als gevolg van vertraging binnen het project er over een langere periode huurinkomsten konden worden gegenereerd.
Fysieke bedrijfsinfrastructuur
Het saldo wordt veroorzaakt door verschillen tussen geraamde en werkelijke uitgaven en inkomsten binnen het project Ambachtsezoom. Zie de toelichting onder de lasten. Bij de behandeling van de grex Bedrijvenpark Ambachtsezoom worden de verschillen verder gedetailleerd toegelicht.
Milieubeheer
Voor de kosten van de projectorganisatie Aardgasvrij is voor het jaar 2019 voor een bedrag van totaal € 55.000 aan bijdragen van derden ontvangen. Dit bedrag is uitbetaald aan Bureau Drechtsteden en staat daarom zowel bij de uitgaven als de inkomsten geboekt (per saldo neutraal). In 2019 is een subsidie ontvangen van € 27.000 van de provincie Zuid-Holland voor de doorontwikkeling van een digitaal energieloket.
Wonen en bouwen
Het aantal woningen wat is aangevraagd in 2019 tov de prognose (incl de vrije kavels in de Volgerlanden) is met 30% toegenomen. Daarnaast zijn een 2 omvangrijke projecten die gepland stonden voor 2020 al in 2019 aangevraagd en vergund (bijv. locatie Baan).