Financiële begroting

De financiële begroting bevat een nadere toelichting op de financiële positie van de gemeente. De toelichting begint met een uiteenzetting over de ontwikkeling van de financiële positie na vaststelling van de meerjarenbegroting 2017 en verder. Vervolgens komen een aantal specifieke financiële aspecten aan de orde, zoals het totaal van baten en lasten per programma, de incidentele baten en lasten, een samenvatting van nieuwe en/of geïntensiveerde exploitatiekosten, investeringen en de reservepositie.

NB In alle financiële tabellen zijn de bedragen afgerond op duizendtallen. Hierdoor kunnen in enkele eindtellingen afrondingsverschillen ontstaan. Dit heeft geen invloed op de daadwerkelijke cijfers.

Van Meerjarenbegroting 2018 naar Meerjarenbegroting 2019

Het financiële overzicht ziet er als volgt uit:

 

Tabel 1

 

 

Algemene uitkering: De meicirculaire is verwerkt. De bedragen vanuit het sociaal domein worden vanaf 2019 niet meer als decentralisatie uitkering uitgekeerd, maar worden net als bij het fysieke domein via maatstaven toegekend.

Soj begroting: In juli is door het AB de begroting 2019 en verder vastgesteld. Waar in december 2017 nog werd uit gegaan van een dalend tekort, wordt nu uit gegaan van een gelijkblijvend tekort.

Beschermd wonen: De implementatie van het objectieve verdeelmodel beschermd wonen zal pas plaatsvinden vanaf 2021. Bij de kadernota hebben we al rekening gehouden met een overschot op beschermd wonen voor 2019. Voor 2020 houden we nu ook nog rekening met een overschot op beschermd wonen.

Diversen: Diverse kleine aanpassingen. In 2019 hebben we een voordeel in verband met de onder-uitputting van de kapitaallasten.

 

Uitgangspunten

 

Tabel 2

	2019	2020	2021	2022
Woningprognose	12.198	12.275	12.357	12.502
Inwonerprognose	30.738	30.933	31.139	31.505
Prijsstijging	1,4%	0%	0%	0%
Subsidies	1,5%	0%	0%	0%
Loonstijging	2,4%	0%	0%	0%
Omslagrente	2%	2%	2%	2%
Kapitaallasten	Annuïtair	Annuïtair	Annuïtair	Annuïtair
Algemene uitkering (meicirculaire)	Lopende  prijzen	Constante  prijzen	Constante  prijzen	Constante  prijzen

 

Van realisatie 2017 naar begroting 2018 naar begroting 2019

In navolgend overzicht worden aanmerkelijke verschillen tussen de begroting 2019 en de begroting 2018 en realisatie 2017 toegelicht.
Een aanmerkelijk verschil is een verschil groter dan € 50.000 op taakveldniveau.

 

Tabel 3

 

 

 

Toelichting:

 

1. Sociaal, Welzijn en Educatie

 

Verschil begroting 2019 t.o.v. begroting 2018:

Onderwijshuisvesting: Het verschil wordt veroorzaakt door hogere kapitaallasten in 2019.

 

Onderwijsbeleid en leerlingenzaken: In 2018 zijn kapitaallasten voor scholen Kruiswiel verwerkt om alvast de financiële ruimte te creëren om bij de invulling naar de kaders te handelen. Deze kapitaallasten zijn in 2019 (en verder) begroot op taakveld onderwijshuisvesting.

 

Sportaccommodaties: In 2019 staat de afboeking van de boekwaarde van het huidige binnenzwembad begroot van € 841.901 ten laste van de reserve boekwaarde zwembad De Louwert.

 

Samenkracht en burgerparticipatie: In 2019 zijn de personeelslasten hoger door een stijging van het aantal (begrote) uren.

 

Wijkteams: In 2018 zijn de kosten geraamd van de notitie Evaluatie en doorontwikkeling Sociaal Wijkteam.

 

Inkomensondersteuning: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting van de SDD. In 2019 zijn de uitgaven aan inkomensondersteuning hoger dan in 2018. Daar tegenover staan ook hogere inkomsten vanuit het Rijk.

 

Arbeidsparticipatie: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting van de SDD. Er is in 2019 minder geld geraamd voor participatie.

 

Maatwerkdienstverlening 18+: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting van de SDD. Er zijn op dit taakveld meer apparaatskosten vanuit de SDD geraamd.

 

Maatwerkdienstverlening 18-: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting van de Serviceorganisatie jeugd.

 

Geëscaleerde zorg 18+: In 2019 is de verwachte afrekening voor de uitvoering beschermd wonen en opvang (Dordrecht is centrumgemeente) lager geraamd dan in 2018.

 

Geëscaleerde zorg 18-: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting van de Serviceorganisatie jeugd.

 

Verschil begroting 2019 t.o.v. realisatie 2017:

 

Onderwijshuisvesting: Het verschil wordt veroorzaakt door hogere kapitaallasten in 2019.

 

Onderwijsbeleid en leerlingenzaken: In 2019 zijn de personeelslasten hoger door een stijging van het aantal (begrote) uren.

 

Sportaccommodaties: In 2019 staat de afboeking van de boekwaarde van het huidige binnenzwembad begroot van € 841.901 ten laste van de reserve boekwaarde zwembad De Louwert.

 

Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie: In 2017 zien we in de realisatiecijfers een voordeel van € 246.000 op de afwikkeling van het faillissement van de Stichting ToBe. Daarnaast zien we een overschrijding op de onderhoudskosten voor cultureel centrum Cascade. Het pand Bouquet is in 2017 verkocht met een boekwinst van € 317.000.

 

Samenkracht en burgerparticipatie: In 2017 waren de kosten voor kinderopvang hoger (€ 70.000) onder andere door extra kosten in verband met een toename van het aantal crisissituaties. In 2017 is een bijdrage van € 133.000 gedaan aan de SDD voor arbeidsbegeleiding van statushouders. In 2019 zijn de personeelslasten lager dan in 2017 was toegerekend (€ 337.000).

 

Wijkteams: In 2019 is de begrote bijdrage SOJ hoger (€ 120.000) dan de werkelijke kosten 2017. Daarnaast worden in 2019 vanuit de algemene uitkering middelen ontvangen voor de regeling zorginfrastructuur (€ 34.000)

 

Inkomensregelingen: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting/ afrekening van de SDD.

 

Begeleide participatie: De begrote bijdrage vanuit het Rijk voor begeleide participatie is minder dan de ontvangen bijdrage in 2017, de bijdrage aan het SDD hiervoor is daardoor ook minder. De bijdrage aan Drechtwerk is meer.

 

Arbeidsparticipatie: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting/ afrekening  van de SDD.

 

Maatwerkdienstverlening 18+: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting van de SDD. De werkelijke kosten voor WMO huishoudelijke ondersteuning zijn lager dan in 2019 begroot. Er zijn op dit taakveld in 2019 meer apparaatskosten vanuit de SDD geraamd.

 

Maatwerkdienstverlening 18-: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting van de Serviceorganisatie jeugd.

 

Geëscaleerde zorg 18+: In 2017 is er een afrekening ontvangen voor uitvoering beschermd wonen en opvang voor totaal € 602.000 (Dordrecht is centrumgemeente). Voor 2019 is de verwachte afrekening voorzichtig geraamd op € 300.000.

 

Geëscaleerde zorg 18-: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting van de Serviceorganisatie jeugd.

 

Volksgezondheid: De verschillen worden veroorzaakt door verschillen in de begroting/ afrekening Dienst Gezondheid en Jeugd.

 

2. Ruimtelijke ordening, economie en wonen

 

Verschil begroting 2019 t.o.v. begroting 2018:

Beheer overige gebouwen en gronden: De begrote uitgaven en inkomsten voor het beheer van Noordoevers zijn in 2019 lager. De toegerekende kapitaallasten en personeelslasten zijn in 2019 hoger dan in 2018.

 

Economische ontwikkeling: In 2018 is € 30.000 begroot voor het opstellen van een nieuwe detailhandels-structuurvisie. Verder zijn in 2018 € 44.000 meer personeelskosten begroot dan in 2019.

 

Fysieke bedrijfsinfrastructuur: De bedragen bestaan uit de geraamde kosten en opbrengsten van de grondexploitatie Ambachtsezoom. Deze lasten en baten verschillen doordat het project in ontwikkeling is. De verschillen lopen binnen het programma budgettair neutraal.

 

Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen): De bedragen bestaan uit de geraamde kosten en opbrengsten van de grondexploitatie De Volgerlanden. Deze lasten en baten verschillen doordat het project in ontwikkeling is. De verschillen lopen binnen het programma budgettair neutraal. In 2018 is een bijdrage aan Zwijndrecht begroot voor de financiële afhandeling van de afspraken omtrent de verslechtering van de grondexploitatie De Volgerlanden door de toevoeging van extra groen rond het Perenlaantje.

 

Wonen en bouwen: In 2019 zijn de legesinkomsten lager begroot omdat de verwachting is dat er minder bouwvergunningen worden verleend.

 

Verschil begroting 2019 t.o.v. realisatie 2017:

 

Beheer overige gebouwen en gronden: De uitgaven en inkomsten voor het beheer van Noordoevers zijn in 2017 hoger dan geraamd in 2019. De huurinkomsten van de Margrietstraat zijn afgeraamd omdat ervoor gekozen is om geen nieuwe overeenkomst meer aan te gaan.

 

Fysieke bedrijfsinfrastructuur: De bedragen bestaan uit de geraamde kosten en opbrengsten van de grondexploitatie Ambachtsezoom. Deze lasten en baten verschillen doordat het project in ontwikkeling is. De verschillen lopen binnen het programma budgettair neutraal. Omdat het project voor de realisatie van circa 5.500 m2 nieuwe winkelruimte in het Centrumgebied niet is doorgegaan is in 2017 de (boek)waarde van de grond voor een bedrag van € 368.000 afgeboekt tot de taxatiewaarde.

 

Milieubeheer: In 2017 waren de personeelslasten lager omdat er minder uren waren toegeschreven dan in 2019 zijn begroot. De bijdrage aan de Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid voor de uitvoering van milieutaken was in 2017 de ontvangen afrekening lager.

 

Ruimtelijke Ordening: Als gevolg van vertraging van geplande werkzaamheden voor reparaties van bestemmingsplannen op het gebied van onder andere parkeren en plangrenzen in 2017  waren de kosten in dat jaar lager.

 

Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen): De bedragen bestaan uit de geraamde kosten en opbrengsten van de grondexploitatie De Volgerlanden. Deze lasten en baten verschillen doordat het project in ontwikkeling is. De verschillen lopen binnen het programma budgettair neutraal. In 2017 is de grondexploitatie Centrumgebied afgesloten en afgeboekt tot de taxatiewaarde. Het verschil tussen de boekwaarde en taxatiewaarde van € 341.793 is ten laste van de exploitatie gebracht.

 

Wonen en bouwen: In 2017 waren de inkomsten leges bouwvergunningen hoger als gevolg van het verlenen van vergunningen voor meer grote/complexe projecten. Daarnaast is in 2017 voor het beheer van woonwagens een vergoeding over voorgaande jaren ontvangen.

 

3. Buitenruimte

 

Verschil begroting 2019 t.o.v. begroting 2018:

 

Verkeer en wegen: In 2018 is eenmalig € 733.000 toegevoegd aan de reserve kapitaallasten MN - Noordeinde- N915 ten laste van het geraamde onderhoudsbudget groot onderhoud wegen.

 

Openbaar groen: In 2018 is eenmalig € 85.000 toegevoegd aan openbaar groen vanwege stormschade. En in 2018 is eenmalig € 115.000 extra budget toegevoegd voor het verbeteren van het beeld na kap.

 

Riolering: De extracomptabele kosten zijn in 2018 ongeveer € 123.000 hoger dan begroot in 2019. De begrootte inkomsten in 2019 zijn € 43.000 hoger dan de begrootte inkomsten in 2018. Deze inkosten worden toegevoegd aan de voorziening (lasten).

 

Afval: De uitvoeringskosten zijn hoger begroot door een prijsindexatie. De begrote inkomsten zijn ook verhoogd met een prijsindexatie en er zijn hogere opbrengsten vanwege areaaluitbreiding.

 

Begraafplaatsen en crematoria: In 2019 is eenmalig begroot dat begraafplaats Waalhof voor € 67.000 word hersteld en opgeknapt.

 

Verschil begroting 2019 t.o.v. realisatie 2017:

Verkeer en wegen: De lasten voor openbare verlichting en wegen fluctueren met het beleidsplan. In de begroting wordt een jaarlijks gelijk bedrag opgenomen en verschillen lopen via de reserves. De hoge baten van verkeer en wegen in 2017 betreft een boeking van de subsidie inkomsten van een investering die loopt over de exploitatie van in totaal € 1.848.872. Daarnaast waren de baten in 2017 hoog door een kwalitatieve en kwantitatieve inhaalslag (deels uit 2016) waardoor er toen meer leges en degeneratievergoeding zijn binnengehaald.

 

Openbaar Groen: Vanuit de CAI gelden is drie jaar geleden opdracht gegeven voor de plaatsing van de hanging baskets onder de voorwaarde dat dit na drie jaar zou worden overgenomen door de gemeente. Daarnaast is het onderhoud groen verhoogd met een prijsindexatie en door een areaaluitbreiding.

 

Begraafplaatsen en crematoria: In 2019 is eenmalig begroot dat begraafplaats Waalhof voor  € 67.000 wordt hersteld en opgeknapt. In 2017 waren er meer uitvaarten  dan vooraf begroot.

 

4. Veiligheid, dienstverlening, bestuur en middelen

 

Verschil begroting 2019 t.o.v. begroting 2018:

Bestuur: De buffer van precario voor incidentele tegenvallers laat een stijging zien.

 

Burgerzaken: De legesinkomsten lopen terug doordat de reisdocumenten langer geldig zijn.

 

Treasury: De reden van de daling van de inkomsten is tweeledig. Ten eerste wordt een lager dividend verwacht van de BNG. Ten tweede komen er minder rente-inkomsten binnen door het vervroegd aflossen van hypothecaire leningen.

 

OZB: De OZB stijgt door aanpassing van het tarief met 1,5% en door het opleveren van nieuwe woningen.

 

Overhead: Op dit taakveld worden alle kosten die niet direct aan een product toe te rekenen zijn verantwoord, deze werden voorheen via de kostenverdeelstaat in het uurtarief doorberekend. De hogere bedragen zijn het gevolg van de prijsindex en de cao-stijging. De bijdrage aan het Service Centrum Drechtsteden  was in 2018 éénmalig lager.

 

Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds: De uitkomsten van de circulaires verschillen per jaar. De uitkomsten van de meicirculaire zijn hier meerjarig verwerkt.

 

Overige baten en lasten: In 2018 is een éénmalige bijdrage aan het Historisch genootschap voor het tentoonstellen van het Spoor-antiek begroot, vandaar nu een daling in 2019.De bijdragen aan voormalig personeel en college zijn gedaald.

 

Crisisbeheersing en Brandweer: De bijdrage aan de Veiligheidsregio is in 2019 hoger geworden als gevolg van een nieuwe verdeelsystematiek. Daarnaast is het aantal uur wat besteed wordt aan deze taak lager ingeschat dan voorheen.

 

Verschil begroting 2019 t.o.v. realisatie 2017:

 

Bestuur: Het jaar 2017 is voor Bureau Drechtsteden met een voordeel afgesloten door met name de vrijval van reserves.

Bij de uitgaven zien we een stijging door de uitbreiding van het aantal raadsleden en de verbouwing van  de raadszaal.

Tenslotte is de buffer van precario voor incidentele tegenvallers opgenomen onder taakveld bestuur. In 2017 was deze er nog niet.

 

Burgerzaken: De legesinkomsten lopen terug doordat de reisdocumenten langer geldig zijn en daarnaast is in 2017 de inkomst iets hoger geweest dan verwacht.

 

Overhead: Op het taakveld overhead staan vanaf 2017 alle kosten die niet direct aan een product toe te rekenen zijn, Deze werden voorheen via de kostenverdeelstaat in het uurtarief doorberekend.

De hogere bedragen in de begroting zijn toe te rekenen aan de prijsindex en cao-stijging van twee jaar en de onder-uitputting van de budgetten in 2017.

 

Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds: De uitkomsten van de circulaires verschillen per jaar. De uitkomsten van de meicirculaire zijn hier meerjarig verwerkt.

 

Overige baten en lasten: De bijdragen aan voormalig personeel en college zijn gedaald.

 

Crisisbeheersing en Brandweer: De bijdrage aan de Veiligheidsregio is in 2019 hoger geworden als gevolg van een nieuwe verdeelsystematiek. Daarnaast is het aantal uur wat besteed wordt aan deze taak lager ingeschat dan voorheen.

 

Overzicht baten en lastenprogramma's

 

De volgende tabel toont meerjarig de totale lasten en baten uitgesplitst naar de programma's.
In tabel 4 worden de baten en lasten gepresenteerd exclusief de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves, dit leidt tot het geraamde resultaat van baten en lasten.
Ook worden de totale mutaties met de reserves getoond, en dat leidt tot het geraamde resultaat.

In de daarop volgende tabel 5 zijn de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves uitgesplitst per reserve.

 
Tabel 4
Baten en lasten op programma (bedragen x € 1.000)

 

Tabel 5 – Uitsplitsing mutaties op de reserves

 

Bij jaarrekening 2017 is besloten om, via resultaatsbestemming, een deel van het voordelig saldo van de jaarrekening aan diverse reserves toe te voegen.
Dit gebeurd altijd in het jaar daarna, 2018 dus in dit geval.
Deze toevoegingen mogen volgens de BBV regels niet via de exploitatie 2018 lopen,
de bedragen moeten direct aan de reserves worden toegevoegd, direct naar de balans.
Deze toevoegingen staan daarom niet in de kolom B (Begroot) 2018.
Ze zitten wel in het saldo van de betreffende reserves. Zie de tabel 10 Reserves en voorzieningen.

Overzicht incidentele baten en lasten
Voor de beoordeling van de meerjarige financiële positie is het belangrijk om inzicht te hebben in de incidentele baten en lasten. Dit zijn posten die niet langer dan 3 jaar in de begroting zijn opgenomen. Structurele lasten dienen gedekt te worden door structurele baten.
In navolgende tabel zijn de incidentele baten en lasten (korter dan 4 jaar) opgenomen met een ondergrens van € 50.000.

 

Tabel 6

 

Toelichting

In de raad van 1 juni 2017, RVS 8.1, is besloten een krediet beschikbaar te stellen voor de bouw van het nieuwe zwembad en om de boekwaarde van het oude binnenbad af te boeken zodra de nieuwbouw voltooid is. De nieuwbouw zal ongeveer half 2019 gereed zijn en dan wordt het oude deel gesloopt. De boekwaarde wordt dan afgeboekt ten laste van de exploitatie en afgedekt door een bijdrage uit de reserve boekwaarde zwembad.

 

In 2019 komt er een terugontvangst op de kosten voor beschermd wonen.

 

Bij resultaatsbestemming jaarrekening 2017, RVS 7.1, is de bestemmingsreserve Waalhof gevormd.

 

Een bedrag van € 67.000 is in 2018 toegevoegd. Dit is bestemd om de opknap- en herstelwerkzaamheden van de (oude) begraafplaats Waalhof te dekken, die in 2019 staan gepland.

 

Na 2019 zal er geen rentebaat meer zijn over de lening van Rom-D, deze is dan afgelost.

 

Structurele mutaties reserves

Omdat de financiële positie van de gemeente in gevaar zou kunnen komen wanneer structurele lasten uit een reserve worden gedekt, wordt vanaf 2013 een overzicht van de structurele onttrekkingen uit reserves voorgeschreven.
Een onttrekking aan een reserve moet gezien worden als een incidentele baat, omdat een reserve op termijn uitgeput is.
Ook hier wordt een periode van 3 jaar of langer als structureel beschouwd.

 

Tabel 7

 

In de tabel worden zowel de toevoegingen als de onttrekkingen weergegeven. Om een eventueel risico van uitputting van de reserve en ongedekte structurele lasten te duiden, zijn alleen de structurele onttrekkingen van belang.

 

Onttrekkingen:

Het taakveld Begraafplaats is wat begroting betreft een neutraal taakveld, d.w.z. dat het saldo tussen de inkomsten en uitgaven of nul moet zijn, of een bepaald saldo mag zijn.
De komende 4 jaar wordt een bedrag aan de reserve onttrokken om het taakveld neutraal te maken.

 

Het beleidsplan wegen 2013-2023, vastgesteld in de raad van 13 mei 2013, gaat uit van een jaarlijkse dekking van de extra onderhoudskosten uit de egalisatiereserve wegbeheer.
De reserve is toereikend.

 

Bij resultaatsbestemming jaarrekening 2017, RVS 7.1, is de bestemmingsreserve Kapitaallasten
investeringen met maatschappelijk nut (MN) gevormd voor de afdekking van de afschrijvingslasten
van de investeringsbudgetten doortrekken Antoniuslaan.
In de raad van 9 juli 2018, RVS 9.1, is een investeringsbudget aangevraagd voor de ontsluiting
Noordeinde. Ook dit is een investering met maatschappelijk nut. In hetzelfde besluit is
een reserve investeringen MN – Ontsluiting Noordeinde gevormd ter afdekking van de afschrijvingslasten.

 

De geraamde kosten voor subsidies uit het "familie Spoorfonds" plus de kosten van beheer
en verzekering van het familie Spoor antiek, worden gedekt uit de reserve nalatenschap
mevrouw Spoor- van Tichelt.

 

Toevoegingen:

Aan de reserve MOP, meerjarig onderhoudsplan gebouwen, wordt jaarlijks het saldo op de onderhoudsposten van de diverse gemeentelijke gebouwen toegevoegd.

 

De reserves wegbeheer en openbare verlichting worden jaarlijks gemuteerd met het saldo op de onderhoudsposten. In de uitvoering van de onderhoudsplannen fluctueren de uitgaven. Dit wordt opgevangen door een onttrekking of toevoeging aan de reserve. Het bedrag is op voorhand niet bekend, vandaar de opname als PM.

 

Investeringen
In navolgend overzicht staan de investeringen getotaliseerd naar economisch en maatschappelijk nut en naar programma voor de jaren 2019-2022.
In het raadsbesluit over deze meerjarenbegroting wordt verzocht de routine- en vervangingsinvesteringen voor het dienstjaar beschikbaar te stellen. Ook wordt verzocht de kredieten voor 2019 beschikbaar te stellen zoals aangegeven in het GRP 2014-2018 en het MOP.

 

Tabel 8

Tabel 9

 

In navolgend overzicht wordt de ontwikkeling van de financiering, de reserves en de voorzieningen weergegeven. Dit geeft een beeld van het financieringstekort c.q. -overschot.

 

Reserves en voorzieningen
In navolgend overzicht wordt de omvang van de reserves en voorzieningen in meerjarig perspectief gepresenteerd.

 

Tabel 10

 

 

Geprognosticeerde balans

 

Tabel 11

 

EMU-saldo

 

Op grond van de Europese begrotingsregels mag het landelijk EMU-tekort (het gezamenlijk tekort van het Rijk, lokale overheden en sociale fondsen) van de landen die participeren in de Economische Monetaire Unie niet boven de 3% uitkomen. Een goede informatievoorziening voor het Rijk is essentieel voor het monitoren en beheersen van het EMU-saldo.
In navolgend overzicht wordt deze informatie voor wat betreft Hendrik-Ido-Ambacht gepresenteerd.

 

Tabel 12